Als kattenbaasje heb je er vast weleens van gehoord: niesziekte. Het is een infectie aan de voorste luchtwegen die erg besmettelijk is voor katten. Maar wat is niesziekte eigenlijk precies? Is het besmettelijk? En kan je kat er volledig van genezen? In dit artikel vertellen we wat niesziekte is en hoe je katten met niesziekte kunt behandelen. Ook geven we een aantal tips voor de preventie van niesziekte. Gelukkig herstellen veel katten van niesziekte en krijgt ook niet elke kat ernstige symptomen.
Wat is niesziekte?
Niesziekte is een veel voorkomende ziekte bij katten. Bij niesziekte is er sprake van een infectie aan de voorste luchtwegen; de neus, keel en luchtpijp van de kat. Vaak moet een kat veel niezen, maar er zijn ook andere symptomen. Niesziekte is erg besmettelijk en je ziet dan ook vaak dat katten het virus oplopen in een pension, asiel of cattery.
Niesziekte kan veroorzaakt worden door verschillende virussen, de meest voorkomende zijn het feline herpesvirus (FHV) en het feline calicivirus (FCV). Vaak is de kat met meerdere virusvarianten besmet en daarbij zie je ook vaak dat katten naast de virusinfectie bacteriële infecties oplopen. Een besmetting met FHV leidt vaak tot de ergste symptomen, zeker in combinatie met bacteriële infecties. Katten met FCV hebben doorgaans minder klachten.
Symptomen van katten niesziekte
- Niezen
- Hoesten
- Koorst
- Benauwdheid
- Kwijlen
- Verminderde eetlust
- Niet drinken
- Neusuitvloeiing
- Ooguitvloeiing
- Blaasjes in de bek
- Hoornvliesbeschadiging
Diagnose niesziekte
Als je kat symptomen heeft van niesziekte is het verstandig om met je kat naar de dierenarts te gaan. De dierenarts kan een diagnose stellen op basis van de symptomen en hij kan laboratoriumonderzoek doen. Er wordt dan een monster genomen van het mondslijmvlies (dit gebeurt met een wattenstaafje) en dat wordt onderzocht in een laboratorium. Daar kunnen ze vaststellen of de kat niesziekte heeft en om welk virus het gaat.
Chronische niesziekte
Ook als je kat geneest van acute niesziekte, kan het zijn dat hij hier blijvend iets aan overhoudt. Soms ontstaan en vergroeiingen in de neus, die ervoor zorgen dat slijm niet meer goed wordt afgevoerd, maar blijft staan. Dit is een ideale plek voor bacteriën en het gevolg is dan ook vaak dat je kat chronisch verkouden is. Er wordt dan gesproken van chronisch niesziekte bij de kat.
Ook kunnen de virussen die niesziekte veroorzaken in het lichaam van je kat aanwezig blijven. Het feline herpesvirus (FHV) blijft soms aanwezig in het zenuwstelsel, ook als je kat niet meer ziek is. Bij een verminderde weerstand kan je kat ineens weer ziek worden van het virus. Meestal wordt je kat er nu niet meer erg ziek van en herstelt hij snel, doordat het lichaam reageert met antilichamen.
Het feline calicivirus kan ook in het lichaam aanwezig blijven. Bij 10-40% van de katten blijft het virus aanwezig in de keelamandelen, waardoor de kat zichzelf en andere katten kat besmetten met niesziekte.
Behandeling van niesziekte door de dierenarts
Er is helaas geen medicijn waarmee je kat van niesziekte af kan komen. Als je kat eenmaal besmet is, bestaat de kans dat hij het virus voor altijd bij zich zal houden. Gelukkig betekent dit niet dat je kat voor altijd ziek is. Veel katten herstellen goed van acute niesziekte en niet elke kat krijgt er in de toekomst opnieuw last van. Zowel bij acute als bij chronische niesziekte kan de dierenarts wel een aantal dingen doen om de klachten te verlichten.
Bacteriële infecties behandelen.
Antibiotica werkt helaas niet tegen virussen, maar wel tegen wel tegen bacteriën. Het gebeurt namelijk best vaak dat je kat – naast het virus dat de Niesziekte veroorzaakt – ook last heeft van bacteriële infecties aan de luchtwegen of ogen. Als je kat bijkomende infecties heeft opgelopen, kan je dierenarts hier wel een antibioticakuur voor geven. In veel gevallen zal dit de klachten snel wat verlichten.
Neusdruppels
Daarnaast kan je kat medicatie krijgen – vaak zijn dit neusdruppels – om de neusuitvloeiing minder taai te maken. Het taaie slijm zorgt er namelijk voor dat je kat moeilijker kan ademhalen. En als je kat moeilijk door zijn neus ademt, ruikt hij vaak ook niet zoveel, wat vervolgens weer van invloed is op zijn eetlust.
Een medicijn om het slijm minder taai te maken, zorgt ervoor dat je kat beter kan ademhalen en als je kat beter kan ademhalen, kan hij ook beter ruiken. Dit verhelpt vaak het probleem van de ernstig verminderde eetlust.
Neusspoeling
Als je kat helemaal vol zit en neusdruppels helpen niet afdoende, kan de neus van je kat gespoeld worden. Omdat dit heel vervelend is voor je kat wordt dit soms onder narcose gedaan. Zo kan de neus effectiever gespoeld worden.
Pijnstilling
Je dierenarts kan ook een pijnstiller voorschrijven om het lijden van je kat te verkleinen. Door de ontstekingen en bijkomende symptomen hebben katten vaak pijn. Sommige katten lopen zelfs mank en ook de blaasjes in hun bek zorgen voor pijnklachten. Het bestrijden van de pijnklachten vergroot de levenskwaliteit van je kat en draagt er ook bij dat hij makkelijker eet en drinkt. Hierdoor kan hij sneller aansterken.
Infuus vocht
Katten met niesziekte willen soms niet drinken, terwijl het juist heel belangrijk is om voldoende vocht binnen te krijgen. Als je kat niet wil drinken en ook geen natvoer wil eten, kan hij uitdrogen met alle gevolgen van dien. In dit geval kan het nodig zijn om vocht toe te dienen via het infuus.
Dwang- of sondevoeding
Als je kat ernstig vermagerd is door de niesziekte en nog steeds niet of te weinig eet, kan je op advies van de dierenarts dwangvoeding geven. Je kunt dit zelf doen met speciaal voer om je kat snel te laten aansterken. Goede voorbeelden hiervan zijn A/D van Hills en Royal Canin Recovery.
Het is altijd goed om eerst nog een keer te proberen of je kat het voer zelfstandig wil opeten. Doet hij dit niet dan kun je overgaan op dwangvoeding. Dit doe je door het voer te vermengen met lauwwarm water totdat je een yoghurtachtig papje hebt. Dit zuig je op met een voederspuit en spuit je in de bek van je kat. De meeste katten vinden dit niet leuk en zullen tegenstribbelen. Het kan dan ook nodig zijn om dit met z’n tweeën te doen of je kat in een handdoek te wikkelen.
Als dwangvoeding ook niet lukt en je kat moet nu echt voeding binnenkrijgen, dan kan je dierenarts besluiten om de kat te laten aansterken met sondevoeding. Dit houdt in dat de kat zijn voeding via een slangetje in zijn neus krijgt dat doorloopt naar zijn maag.
Wat je zelf kunt doen om je kat met niesziekte te behandelen
Je kunt je kat niet genezen, maar je kunt zijn leven wel draaglijker maken en hem helpen om zijn weerstand te verbeter. Het blijft overigens wel essentieel dat je naar de dierenarts gaat als je vermoedt dat je kat niesziekte heeft. De tips hieronder zijn een aanvulling op de behandeling van de dierenarts en het is ook altijd verstandig om het met je dierenarts te bespreken als je je kat aanvullende supplementen wilt geven.
Ogen en neus schoonmaken
Zelf kun je verlichting bieden door uitvloeiing rondom de ogen en neus te verwijderen. Dit kun je doen met behulp van steriele gaasjes en afgekoeld gekookt water. Ook kun je een verwarmde fysiologische zoutoplossing gebruiken. Neem de tijd voor het schoonmaken. De uitvloeiing kan korstjes gevormd hebben en die kun je beter losweken dan lostrekken. Dit zorgt namelijk alleen maar voor meer ongemak bij je kat.
Stomen
Om de luchtwegen vrij te maken en ervoor te zorgen dat je kat beter kan ademhalen, kun je hem ook laten stomen. De makkelijkste manier om dit te doen, is je kat meenemen naar de badkamer. Doe de ramen en deuren dicht en zet de douche aan op een hoge temperatuur, zodat de ruimte zich snel vult met stoom. Uiteraard kun je je kat ook gewoon meenemen de badkamer in als je zelf onder de douche gaat.
Ondersteunende supplementen
Verder kun je met homeopatische supplementen het immuunsysteem van je kat ondersteunen. Deze supplementen bestrijden het virus niet, maar dragen wel bij aan een betere weerstand van je kat. Katten met een slechte weerstand zijn vatbaarder voor niesziekte en als ze besmet raken, zijn de symptomen vaak ernstiger.
Ook als je kat chronisch niesziekte heeft, is het belangrijk om zijn weerstand te verbeteren. Met name het feline herpesvirus steekt vaak de kop weer op als het immuunsysteem van je kat wat verzwakt is. Een goed supplement voor katten met niesziekte is Puur L-Lysine. Dit supplement is geschikt voor dagelijks gebruik en speciaal afgestemd op het verbeteren van het immuunsysteem van katten met niesziekte. Je kunt dit supplement ook combineren met andere ondersteunende middelen van het merk ‘Puur’, zoals Puur Sinus en Puur Weerstand.
Een ander supplement dat de klachten van je kat met niesziekte kan verminderen is Sensipharm Sneeze Aid. Dit supplement lost slijm en snot op, waardoor je kat vrijer kan ademhalen. Het middel is 100% natuurlijk en heeft geen bijwerkingen.
Zorg voor voldoende rust
Om te herstellen is het heel belangrijk dat je kat voldoende rust krijgt. Ziek zijn kost een hoop energie en je kat zal nog meer slapen dan anders. Zorg ervoor dat hij zich altijd ergens terug kan trekken en verschillende plekjes heeft waar hij zich veilig voelt. Verwen hem bijvoorbeeld met een mooi kattenhuis of een zacht kattenmandje. Let er verder op dat je kat niet op de tocht ligt, maar wel op een plaats met voldoende frisse lucht.
Goede voeding
De conditie van je kat wordt voor een groot deel bepaald door de voeding die hij krijgt. Als je kat al verzwakt is, is het nog belangrijker om te zorgen dat hij de juiste voedingsstoffen binnenkrijgt. Kies kwalitatief goed voer en hou in de gaten of je kat er voldoende van binnen krijgt.
Lees ook: Zo kies je het beste kattenvoer voor jouw kat
Als je kat een verminderde eetlust heeft, kun je zijn voer vermengen met wat lauwwarm water. Hierdoor gaat het sterker ruiken en dat wakkert vaak de eetlust weer wat aan. Ook natvoer is een goede keuze voor katten met niesziekte. Dit ruikt sowieso al wat sterker en daarbij bevat het veel vocht. Als je kat ook moeilijk drinkt, sla je op deze manier twee vliegen in één klap.
Lees ook: Wat is het beste natvoer voor katten?
Verloop van niesziekte
Als je dierenarts heeft vastgesteld dat je kat acute niesziekte heeft, is het vooral zaak om de symptomen te behandelen en te voorkomen dat andere katten besmet raken (daarover straks meer). De ene kat wordt zieker van niesziekte dan de andere kat. Als je kat alleen wat niest en snottert en misschien blaasjes in zijn bek of een ontstoken oog heeft, zal hij er waarschijnlijk snel weer bovenop zijn. Als er sprake is van ernstige symptomen waardoor je kat zich zo ziek voelt dat hij niet meer wil eten en drinken, kan niesziekte levensbedreigend worden. Echter komen de meeste katten er met de juiste behandeling weer bovenop. Wacht dus niet met een bezoek aan de dierenarts.
Niesziekte bij kitten
Als een kitten van een niet gevaccineerde moederpoes niesziekte krijgt, zijn de symptomen vaak ernstig. Kittens mogen op jonge leeftijd zelf nog niet gevaccineerd worden en hebben dus helemaal geen antistoffen tegen de virussen die niesziekte veroorzaken. Vaak hebben ze ontstoken oogjes met pus die daardoor helemaal dichtgeplakt en vol korstjes en wondjes zitten. Ook de neusuitvloeiing is pusachtig en een kitten met niesziekte voelt zich vaak zo ziek dat hij stopt met eten en drinken. Hierdoor raken kittens met niesziekte snel verzwakt en neemt de kans op overlijden toe. Met de juiste behandeling kunnen kittens vaak wel herstellen van acute niesziekte, maar door de ernst van de infectie houden ze hun leven lang last van chronische niesziekte. Ze zullen dus vaker snotteren en bij een verlaagde weerstand of stress opnieuw verkoudheidsklachten krijgen.
Niesziekte voorkomen
Voorkomen is beter dan genezen; dat is absoluut waar als het om niesziekte gaat. Hoewel veel katten volledig genezen, is er een grote kans dat je kat drager blijft van het virus en bij verminderde weerstand opnieuw ziek wordt. Hieronder vertellen we wat je kunt doen om besmetting met niesziekte te voorkomen.
Vaccinatie
De beste manier om niesziekte bij je kat te voorkomen is een vaccinatie tegen FHV en FCV. Er bestaan een heleboel variaties (stammen) van het virus, waardoor je kat nooit 100% beschermd is tegen niesziekte. Als je kat toch geïnfecteerd raakt, zullen de symptomen wel veel milder zijn en is je kat er vaak snel weer bovenop. Het is belangrijk om je kat routinematig te vaccineren en dus elk jaar opnieuw te laten enten tegen niesziekte.
Omdat kittens op jonge leeftijd nog niet gevaccineerd kunnen worden, zijn ze heel kwetsbaar voor niesziekte. Door de moederkat te laten inenten voor de dekking krijgen de kittens afweerstoffen binnen via de moedermelk. Op deze manier zijn ze in deze kwetsbare fase toch beschermd. Tussen de 6 en 16 weken verdwijnt de bescherming die ze van hun moeder hebben gekregen en gaan ze zelf antistoffen ontwikkelen. Dit is ook het moment om je kitten te laten inenten tegen niesziekte.
Goede weerstand
Een kat met een goede weerstand is minder vatbaar voor virussen en zal dan ook minder gevoelig zijn voor de virussen die niesziekte veroorzaken. Je kunt je kat helpen bij het opbouwen van een goede weerstand door te zorgen voor de juiste voeding, voldoende beweging en door ervoor te zorgen dat je kat in het algemeen gelukkig is. Daarnaast kun je overwegen om je kat een supplement – zoals Puur Weerstand – te geven ter bevordering van een goede weerstand.
Voorkom teveel stress
Katten die veel stress ervaren zijn ook gevoeliger voor virussen. Het is natuurlijk niet mogelijk om alle stress te vermijden en dat is ook niet nodig. Het is vooral zaak om ervoor te zorgen dat je kat voldoende herstelt na stress. Met name chronische stress is schadelijk voor de gezondheid van je kat. Als je kat veel last heeft van stress of erg angstig is, kun je hem bijvoorbeeld ondersteunen met feromonen. Feliway is op dit gebied een goede keuze. Ook kattenkruid en Matabi stokjes kunnen je kat helpen om met stress om te gaan.
Lees ook: Alles over kattenkruid
Voorzichtig met besmette katten
De virussen die niesziekte veroorzaken zijn erg besmettelijk, je kat hoeft niet rechtstreeks in contact te komen met een besmette kat om geïnfecteerd te raken. Wees dus heel voorzichtig als je in contact komt met besmette katten en realiseer je dat ook visite met een besmette kat jouw kat ziek kan maken. Hetzelfde geldt andersom. Als jij een zieke kat hebt, is het ook zaak om voorzichtig te zijn als je andere mensen met katten bezoekt.
Op tijd naar de dierenarts
Als je kat symptomen heeft van niesziekte kun je beter niet te lang wachten met het bezoeken van de dierenarts. Hoe eerder je erbij bent, hoe beter een kat vaak herstelt. De dierenarts kan het virus niet laten verdwijnen, maar door de symptomen te bestrijden raakt je kat minder verzwakt en komt hij de ziekte sneller teboven.
FAQ
Is niesziekte besmettelijk?
Ja, niesziekte is absoluut besmettelijk. Een kat die besmet is met een van de virussen die Niesziekte veroorzaken, kunnen ook andere katten Niesziekte bezorgen. Dit kan door rechtstreeks contact, maar het virus kan ook overleven op oppervlakken en je kleding bijvoorbeeld.
Kunnen mensen ook kattenniesziekte krijgen of overdragen?
Mensen kunnen zelf niet ziek worden van Niesziekte, maar ze kunnen het virus wel meenemen op hun handen of kleding en het zo overdragen op een andere kat. Neem dus altijd voorzorgsmaatregelen als je in contact komt met een geïnfecteerde kat. Als je daarna in de buurt van een andere kat komt, is het belangrijk om schone kleren aan te doen en je handen goed te desinfecteren. Om deze reden is het ook verstandig om binnenkatten te laten inenten tegen niesziekte.
Kan een kitten niesziekte krijgen?
Ja, ook een kitten kan niesziekte krijgen helaas. Vaak is het verloop bij kittens ook ernstiger, zeker als de moederpoes niet gevaccineerd was. Deze kittens hebben geen antistoffen en aangezien er geen medicijn is tegen de virussen die niesziekte veroorzaken, kunnen alleen de symptomen bestreden worden. Dit is wel heel belangrijk, zonder behandeling is niesziekte levensbedreigend voor een kitten. Als je niesziekte vermoed bij je kitten is het dus zaak om zo snel mogelijk naar de dierenarts te gaan.
Mijn kat niest, wat moet ik doen?
Als je kat een keer niest, kan het zijn dat er gewoon even iets in zijn neus kriebelde. Niest hij meerdere keren per dag of heeft hij naast het niezen ook andere symptomen, zoals neus- of ooguitvloeiing? Dan doe je er goed aan een afspraak te maken bij de dierenarts. Het hoeft niet per se niesziekte te zijn, er zijn ook andere oorzaken en aandoeningen die verkoudheidsklachten bij je kat kunnen veroorzaken. Je dierenarts kan hier meer over vertellen en je kat uitgebreid onderzoeken.
Kan een kat niesziekte krijgen na inenting?
Ja, een inenting tegen niesziekte beschermt je kat helaas niet 100% tegen de virussen die niesziekte veroorzaken. Het is dus ook als je kat gevaccineerd is zaak om te zorgen dat hij gezond is, een goede weerstand heeft en niet in contact komt met geïnfecteerde katten. Wel is het zo dat een ingeënte kat veel mildere symptomen krijgt als hij toch niesziekte oploopt.
Hou er ook rekening mee dat er een heleboel virusvarianten zijn die niesziekte veroorzaken. om ervoor te zorgen dat je kat beschermd blijft, is het raadzaam om het jaarlijks opnieuw te laten inenten.
Samenvatting
Niesziekte is een virusinfectie van de voorste luchtwegen van de kat. Katten met niesziekte hebben vaak een verstopte neus, ontstoken ogen en een verminderde eetlust. Daarnaast niezen en hoesten ze veel. Niesziekte kan in ernstige gevallen levensbedreigend zijn en na acute niesziekte bestaat de kans dat je kat er chronische niesziekte aan overhoudt. In dat geval is er een vervorming van de neusholte ontstaan, waardoor je kat sneller ontstekingen krijgt en verkouden wordt. Ook kan het virus in het lichaam aanwezig blijven en weer opspelen bij een verzwakte weerstand. Het beste is het om niesziekte te voorkomen. Dit doe je door te vaccineren en je kat te helpen een goed immuunsysteem op te bouwen. Als je kat toch ziek wordt, is symptoombestrijding het enige wat je kunt doen. Gelukkig komen veel katten er weer bovenop en blijft het bij acute niesziekte.